Fietsparadijs Limburg / Cultuurwoestijn Limburg

Ik verblijf deze week bij vrienden in het Noord-Limburgse Lozen met als doel er enkele dagen ongestoord te kunnen lezen en schrijven. Maar de hele dag achter m’n laptop zitten, dat gaat ook niet, dus neem ik ’s namiddags de fiets, die ik op de trein mee naar hier heb gevoerd, en trek op verkenning uit. 

Nu presenteert de provincie Limburg zich steevast als een paradijs voor fietsers, dus ik verwachtte wel wat van mijn tochtjes doorheen de gemeenten Kaulille, Kleine-Brogel, Bocholt en Bree, om die paar maar te noemen. (Hamont-Achel bewaar ik voor een volgende keer). Viel dat even tegen! Langs slecht bewegwijzerde fietspaden zocht ik mijn weg naar Bree om daar ergens een stroomkabel op de kop te tikken voor mijn zieltogende laptop. (Ik had mijn kabel thuis vergeten). In Bree aangekomen bleek de enige kantoor- en computerhandel die mij haar laatste stroomkabel kon verkopen, zich te bevinden in het ziekenhuiskwartier, waar de ringweg als een gapende wonde over honderden meters lag opengebroken. Voor de talrijke auto’s en vrachtwagens was er voor een krakkemikkige omleiding gezorgd, zodat ten minste die weggebruikers stapvoets voorbij de werf geraakten. Maar de fietsers? Die werden een nabijgelegen wijk in gestuurd en daar verder gegidst naar een groot scholencomplex. Maar ik ben geen scholier meer en de school was om vijf uur bovendien al gesloten, dus ik moest aan mijn kleine teen voelen hoe ik terug uit die wijk kon geraken, en dat liefst in een richting die mij dichter bij de begeerde kantoorhandel bracht. 

Deze clevere jongen slaagde er uiteindelijk in om helemaal op eigen kracht en zonder wegwijzers zijn doel te bereiken, maar mocht daarbij zijn ogen vooral niet in zijn zakken dragen. Hij was immers nog maar een uur geleden, in het centrum van Bocholt, voorbij de plek gereden waar kort voordien een Nederlandse vrachtwagen, die de plaatselijke, veel te kleine rotonde wilde verlaten, een fietser van vijfenzeventig jaar had opgeschept en onder zijn brede wielen vermalen. Toen ik er voorbij fietste, was het slachtoffer al weggevoerd, maar de in twee stukken vaneen gereten fiets, nog half verborgen onder het linker voorwiel, en een brede plas bloed getuigden van het drama dat zich hier had afgespeeld. Fietsparadijs Limburg? Elke waarheid heeft altijd twee kanten, zo bleek ook hier weer.

Over naar een vredelievender onderwerp dan maar. Een cultuurliefhebber wil wel eens zijn kwaliteitskrantje kunnen lezen, ook al is hij uitgewaaierd naar het noorden van de provincie Limburg, het koninkrijk van de culturele centra, toch? Sinds de jaren tachtig heeft zowat elk boerendorp er één, wat weleens nuttig kan blijken als er weeral een nieuwe prins carnaval moet worden gekozen. Dan moet het toch niet zo moeilijk zijn om in zo’n omgeving pakweg De Standaard te kopen in een niet eens zo obscure, maar integendeel nette en goed voorziene dagbladhandel? Niet dus! Het was een uren in beslag nemend, op den duur vermakelijk avontuur waarin ik mij begaf. De Standaard in Kaulille? Nooit van gehoord! In Bocholt dan maar? De nota bene Franse Carrefour-winkelketen bleek er welgeteld één exemplaar van te bezitten. 

De dag nadien wilde ik weten hoe het met het cultuurpeil van de Stad Bree gesteld was, zelfverklaarde Sportgemeente en thuisbasis van ons aller tennis-chouchou Kim Clijsters. Ik had geluk: de eerste krantenzaak die ik binnenstapte, bleek nog een Standaard te hebben. Het enige van de twee exemplaren die dagelijks de winkel bereikten! Ik vertelde de verkoper hoeveel moeite het me de dag voordien had gekost om aan mijn favoriete krant te geraken. “Ja, dan bof je wel even,” antwoordde die. “Wij zijn namelijk de enige zelfstandige krantenwinkel in de streek die De Standaard en Het Nieuwsblad nog los aanbieden. De firma die de verspreiding ervan uitbaat, heeft kort geleden beslist om geen onverkochte exemplaren meer terug te nemen, terwijl De Morgen, Het Laatste Nieuws en Het Belang van Limburg dat nog wel doen. Het aanbieden van De Standaard en Het Nieuwsblad draait daarom voor bijna alle krantenverkopers uit op een verliespost, waardoor ze heel gauw hebben beslist om die titels uit de rekken te halen. Dat is zelfs niet alleen zo in Limburg, dat geldt voor alle Vlaamse provincies.” 

Die laatste toevoeging was jammer, want nu klopte het verhaal niet meer dat ik wilde schrijven. Ik had het willen hebben over cultuurwoestijn Limburg, waar de losse verkoop van De Standaard haast alleen nog in de gelijknamige winkelketen en, wie weet, in sommige ziekenhuisshops plaatsvindt. Cultuurwoestijn Limburg, waar Bokrijk, Alden-Biezen en het Gallo-Romeins museum als het summum van cultuurbeleving gelden. Cultuurwoestijn Limburg, waar het enige actieve beroepstheatergezelschap met een vergrootglas moet worden gezocht . Maar ik zal voor mijn verhaal dus naar een ander opstapje moeten zoeken.

Etienne Eertmans

20 april 2016